Banknoty i monety
Wymiana zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych waluty polskiej
Zasady i tryb wymiany zużytych lub uszkodzonych banknotów reguluje zarządzenie nr 31/2013 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. Urz. NBP z 2020 r. poz. 31, z późn. zm.).
Zużyte lub uszkodzone banknoty i monety Narodowego Banku Polskiego, jeżeli nie są podejrzane co do autentyczności,
a ich cechy umożliwiają rozpoznanie wartości nominalnej, w tym banknoty postrzępione, naddarte, podklejone, przerwane, nadmiernie zabrudzone, zaplamione, odbarwione, itp., można wymienić na znaki pieniężne nadające się do obiegu w kasie dowolnego banku działającego w Polsce. W przypadku, gdy banknoty lub monety nie spełniają warunków wymiany
w bankach, przyjmowane są przez banki na podstawie wniosku i przesyłane do wymiany do Centrali NBP.
Rekomenduje się wskazywanie we wnioskach adresu poczty elektronicznej (e-mail) osoby albo podmiotu przedstawiających znaki pieniężne do wymiany, w celu przekazywania informacji o wyniku wymiany drogą elektroniczną.
Istnieje możliwość przesłania przez osobę fizyczną wniosku wraz ze zużytymi lub uszkodzonymi banknotami waluty polskiej (o łącznej wartości nieprzekraczającej kwoty 2000 zł) bezpośrednio do Centrali NBP przesyłką pocztową lub kurierską na adres:
Narodowy Bank Polski, Departament Emisyjno-Skarbcowy
ul. Świętokrzyska 11/21
00-919 Warszawa
z dopiskiem: „DES – wymiana” Znaki pieniężne przesyłane do wymiany do Centrali NBP należy umieścić w zaklejonej kopercie, którą należy dołączyć
do wniosku.
Zwrot równowartości wymienionych banknotów przekazywany będzie na wskazany we wniosku rachunek osoby fizycznej przesyłającej banknoty do wymiany.
Banki zobowiązane są – na mocy zarządzenia Prezesa NBP – wymienić zniszczony banknot, jeśli więcej niż 45 proc. jego pierwotnej powierzchni zachowało się w jednym fragmencie i możliwe jest rozpoznanie jego nominału.
Banknot, który zachował od 45 do 75 proc. pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie, zostanie wymieniony za połowę jego wartości nominalnej.
Banknot, który zachował ponad 75 proc. pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie, a także banknot przerwany na nie więcej niż dziewięć części stanowiący w całości 100 proc. powierzchni banknotu, bank wymieni za jego pełną wartość nominalną.
Zniszczone lub zużyte monety podlegają wymianie w 100 proc., w tym również dwa rozłączone elementy pochodzą
(rdzeń i pierścień), jeżeli pochodzą z monety o tej samej wartości nominalnej. Za połowę wartości nominalnej zostanie wymieniona moneta, jeżeli zachowany został jeden element (rdzeń lub pierścień).
Znaki pieniężne, które nie spełniają wymogów umożliwiających wymianę przez Centralę NBP np. skrawki banknotów posiadających mniej niż 45 proc. powierzchni, będą niszczone w Narodowym Banku Polskim, po upływie 6 miesięcy
od dnia sporządzenia informacji o wyniku wymiany, o ile wnioskujący nie wniesie żądania ich zwrotu.
Pytania dotyczące wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych lub przesłanych wniosków
o wymianę należy kierować na adres poczty elektronicznej: wymiana@nbp.pl
Treść zarządzenia Prezesa NBP nr 31/2013 r. oraz obowiązujące wnioski o wymianę zamieszczone zostały poniżej: