Narodowy Bank Polski

W dniach 26-27 listopada 2002 r. odbyło się posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej. Rada zapoznała się z materiałami przygotowanymi przez Zarząd i departamenty NBP oraz materiałami informacyjnymi i analitycznymi Ministerstwa Finansów, banków oraz instytutów badawczych. Rada omówiła sytuację w otoczeniu zewnętrznym polskiej gospodarki oraz tendencje w sferze realnej, zakresie płac i świadczeń społecznych, w sektorze finansów publicznych, w zakresie podaży pieniądza, kredytu i stóp procentowych oraz kształtowanie się oczekiwań inflacyjnych i cen oraz perspektyw inflacji.

W październiku 2002 r. w gospodarce nadal dominowały zjawiska sprzyjające utrwalaniu się niskiego poziomu inflacji:

• obniżeniu uległy wszystkie miary inflacji bazowej,
• oczekiwania inflacyjne zarówno osób prywatnych, jak i analityków bankowych ustabilizowały się na tym samym, co miesiąc wcześniej, niskim poziomie,
• wyraźnie obniżyła się roczna dynamika podaży pieniądza ogółem, ustabilizowała się dynamika pieniądza gotówkowego, a roczna dynamika kredytów pozostaje na niskim poziomie,
• umiarkowany wzrost płac - przy wysokim poziomie bezrobocia - nie zagraża wzrostem presji inflacyjnej,
• prognozy wzrostu gospodarki światowej, w tym zwłaszcza gospodarki niemieckiej, wskazują, że ożywienia gospodarczego należy oczekiwać dopiero w drugiej połowie 2003r. i będzie ono wolniejsze niż przewidywano jeszcze miesiąc temu.

Obraz czynników decydujących o wzroście gospodarczym - i pośrednio o tendencjach inflacyjnych - w 2003 i 2004 r. raczej potwierdza wcześniejsze dane o stopniowej poprawie aktywności gospodarczej.

• W III kwartale br.:
  • wzrosła wartość dodana w przemyśle,
  • zmniejszył się spadek wolumenu produkcji budowlano-montażowej,
  • potwierdziły się dane o poprawie sytuacji finansowej przedsiębiorstw.
  • utrzymała się wysoka dynamika sprzedaży w działach zaliczanych do usług rynkowych.
  Wyższe tempo wzrostu PKB w III kwartale jest pozytywnym sygnałem, zwłaszcza na tle pogarszającej się koniunktury w Niemczech.
  
  
• W październiku:
  • produkcja sprzedana przemysłu była wyższa niż w analogicznym miesiącu ub.r. o 3,2%,
  • wzrosła dynamika sprzedaży detalicznej, była ona nominalnie wyższa o 5,1% niż w analogicznym miesiącu roku ubiegłego

Nadal jednak utrzymuje się niepewność co do trwałości ożywienia:

• Pogłębił się natomiast spadek produkcji budowlanej (z 6,1% do 8,8%).
• Ostatnie wyniki badań koniunktury GUS wskazują na pogorszenie klimatu w przemyśle przetwórczym, budownictwie i w handlu detalicznym.
• Mimo poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorstw nakłady inwestycyjne w cenach stałych po trzech kwartałach były - podobnie jak w I półroczu br. - o 15,5% niższe niż w analogicznych okresie 2001 r. (spadek ten dotyczył jednak przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 50 pracowników, wobec czego nie przesądza o skali spadku inwestycji w ujęciu rachunków narodowych).
• Najnowsze prognozy ponownie przesuwają w czasie moment ożywienia gospodarczego w Niemczech, co pociąga za sobą przesunięcie na drugie półrocze 2003 r. okres przyspieszenia wzrostu polskiego eksportu.

W sumie należy jednak ocenić, że tempo wzrostu popytu krajowego w ciągu najbliższych kwartałów będzie stopniowo rosło. Do przyspieszenia wzrostu inwestycji będą przyczyniać się procesy integracji z UE, zwłaszcza w 2004 r. i w latach następnych.

Nadal utrzymują się czynniki mogące utrudniać stabilizację inflacji na niskim poziomie:

• Mimo, że ceny ropy naftowej na rynkach światowych w październiku obniżyły się, to niepewność związana z konfliktem wokół Iraku powoduje, że należy liczyć się z możliwością ponownego ich wzrostu.
• W październiku, już trzeci miesiąc z rzędu wystąpił spadek depozytów gospodarstw domowych w bankach, częściowo wynikający ze spadku oprocentowania oraz wprowadzenia podatku od dochodów odsetkowych,
• Mimo, że dynamika agregatów monetarnych jest bardzo niska, trudno jest precyzyjnie ocenić jaka będzie ich opóźniona reakcja na już podjęte decyzje o obniżkach stóp procentowych, które w stosunku do 2001 r. są na radykalnie niższym poziomie.
• Istnieje zagrożenie wyższego, niż planowano w projekcie ustawy budżetowej na 2003 r. deficytu ekonomicznego sektora finansów publicznych, przede wszystkim na skutek większego niedoboru jednostek tego sektora poza budżetem państwa.
• Wzrost cen sprzedaży w przemyśle w 2002 r. świadczy o wysokiej wrażliwości tych cen na zmiany kursu złotego. Wraz z poprawą dynamiki wzrostu gospodarczego można spodziewać się pogłębienia deficytu na rachunku bieżącym bilansu płatniczego, co osłabiło by złotego. Nie można więc wykluczyć, że w II połowie 2003 i 2004 r. dojdzie do skumulowania dwóch czynników zwiększających presje inflacyjną: wzrostu popytu wewnętrznego i spadku kursu złotego.

Dlatego, choć nie widać obecnie poważnych zagrożeń dla realizacji celu inflacyjnego w 2003 r., nie da się wykluczyć wzrostu presji inflacyjnej pod koniec 2003 r. i w 2004 r.